Besimi në Allahun dhe vepra e mirë
Autori shejh Sadij thotë:
وأعظم الأسباب لذلك وأصلها وأسها هو: الإيمان والعمل الصالح
“Prej shkaqeve kryesore, më të rëndësishme, që njeriu të arrijë jetë të lumtur, origjina e të gjitha shkaqeve e themeli i tyre, është besimi në Allahun duke ia bashkëngjitur veprën e mirë.”
Fillon me shkakun më të rëndësishëm, madhështorin, që është origjina, themeli e burimi nga ku burojnë degët që kanë të bëjnë me lumturinë e njeriut në këtë botë dhe ahiret.
Çfarë është besimi/imani?
Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem kur është pyetur nga Xhibrili se çfarë është besimi ka thënë: “Besimi në Allahun, në engjëjt e Tij, në Librat e Tij, në Pejgamberët e Tij, në Ditën e Fundit dhe në Kaderin, qoftë i mirë apo i keq.” Këtij besimi i bashkëngjitet çdo gjë që ka ardhur në Kuranin fisnik dhe në sunetin e saktë. Çdo që ka ardhur në Kuran e sunet për besimin, duhet t’i besojmë dhe t’i pranojmë, jo vetëm kaq, por duhet edhe t’iu dorëzohemi e t’iu nënshtrohemi sepse ky është realiteti i besimit.
Çfarë është vepra e mirë?
Vepra e mirë është çdo gjë me të cilën njeriu afrohet tek Allahu, qoftë fjalë, vepër, mosveprim etj. Që vepra të quhet e mirë, duhet të plotësojë dy kushte: 1. Të bëhet për hir të Allahut (askush tjetër të mos ketë hise në të). 2. Të bëhet në përputhje me sunetin e Pejgamberit. Përndryshe nuk quhet vepër e mirë dhe nuk pranohet tek Allahu. Allahu në Kuran duke treguar për këto dy kushte thotë: “…kush shpreson takimin me Zotin e vet, le të bëjë vepra të mira dhe të mos i shoqërojë askënd në adhurim Zotit të vet!” Kehf 110. Dhe: “Ai i ka krijuar jetën dhe vdekjen, për t’ju provuar se kush prej jush do të veprojë më mirë”. Mulk 2. Nuk ka thënë: “…se kush do të veprojë më shumë”, por ka thënë: “se kush do të veprojë më mirë”. Brezat e parë të Islamit kanë komentuar rreth kësaj duke thënë: “Qëllimi është se kush prej jush do të veprojë vepra më sinqerisht për Allahun dhe duke pasuar Pejgamberin salAllahu alejhi ue selem.” Hoxha e Islamit ibn Tejmije për këto dy kushte thotë: “E tërë feja Islame kthehet tek këto dy burime: të mos e adhurojmë askënd tjetër përveç Allahut dhe të mos e adhurojmë ndryshe veçse duke e pasuar Pejgamberin salAllahu alejhi ue selem. Mos ta adhurojmë Allahun përmes bidateve…”
Pastaj autori sjell argumentet lidhur me këtë (shkak):
قال تعالى: مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ [النحل: ٩. فأخبر تعالى ووعد من جمع بين الإيمان والعمل الصالح بالحياة الطيبة في هذه الدار، وبالجزاء الحسن في هذه الدار، وفي دار القرار.
Allahu thotë: “Cilindo mashkull apo femër që kryen vepra të mira, duke qenë besimtar, Ne do ta bëjmë që të kalojë jetë të bukur dhe do ta shpërblejmë sipas veprave më të mira, që ka bërë.” Nahl 97. Në këtë ajet Allahu njëkohësisht tregon dhe premton, se kushdo që bën bashkë mes besimit dhe punëve të mira, do t’i japë jetë të mirë në këtë botë dhe do ta shpërblejë me shpërblimin më të mirë në këtë botë dhe tjetrën.”
Autori tregon se ai që ka iman dhe vepra të mira do ta ketë jetën e mbushur me lumturi, ai do të triumfojë si në këtë botë dhe tjetrën (që është më e rëndësishme) kur të dalë para Allahut. Ndërsa, e kundërta, ai që nuk beson dhe ia kthen shpinën fesë së Allahut, “Kushdo që i kthen shpinën Këshillës Sime, do të ketë jetë të mjeruar dhe Ne, në Ditën e Kiametit, do ta ringjallim të verbër. Ai do të thotë: “O Zoti im, përse më ringjalle të verbër, kur unë kisha shikuar më parë?” (Allahu) do t’i thotë: “Kështu të erdhën shenjat Tona dhe ti i harrove ato e po kështu sot do të jesh i harruar.” Ta he 124-126. Do të ketë jetë të mjeruar shpirtërore, të zymtë, të palumtur.
-“jetë të bukur”, fjala “حَيَوٰةًۭ – hajjat” ka ardhur e pashquar, që do të thotë se përfshin çdo gjë që është e mirë. Pra, besimtari do të ketë jetë të qetë, mendje të qetë, jetë të mirë shpirtërore, zemër të hapur, larg brengave e pikëllimeve që e konsumojnë nga ecja para me punë të mira.
Prej shembujve të përmendur në Kuran sa i përket jetës së mirë është gjendja e Ibrahimit alejhi ue selem. Ai ka pasur sprova të mëdha me babanë e tij, me popullin e tij, madje disa e kanë hedhur në zjarr, e megjithëkëtë “Ne i kemi dhënë atij të mira në këtë botë” Nahl 122, i kemi dhënë jetë të mirë të qetë shpirtërore. Ai i është lutur Allahut: “Bëj që të përmendem për të mirë te breznitë e ardhshme” Shuara 84. Pastaj e presin të mira në jetën tjetër, që është kënaqësia e Allahut dhe hyrja në xhenet.
Lumturia e kësaj bote është e ndërlidhur ngushtë me lumturinë në botën tjetër. Nëse dëshiron të jesh i lumtur në botën tjetër, patjetër duhet të hysh nëpër një xhenet në jetën e kësaj bote. Janë dy xhenete: një në jetën e kësaj bote (lumturia e qetësia e zemrës dhe rehatia e shpirtit që e përjeton besimtari) dhe një në ahiret (xheneti i përjetësisë). Ibn Tejmije ka thënë: “Në jetën e kësaj bote është një xhenet. Kush nuk hyn në të nuk do të hyjë në xhenetin e botës tjetër.”
Allahu thotë: “Kurse ai që i është frikësuar madhërisë së Zotit të tij dhe e ka frenuar veten nga dëshirat, pa dyshim që do të ketë për strehë Xhenetin” Naziat 40-41. Dijetarët kanë komentuar: “(do të ketë strehë xhenetin) Në jetën e kësaj bote dhe në jetën e përjetësisë.” Cili është ky xhenet nëpër të cilin duhet të hyjmë dhe ta përjetojmë? Ai është kënaqësia e dashuria ndaj Allahut, prehja tek Allahu kur e adhuron, përmallimi për takimin me Atë, kënaqësia në adhurim ndaj Tij, besimi tek Ai, qetësia shpirtërore kur e adhuron Atë. Dijetarët kanë thënë: “Ky është një xhenet i përshpejtuar për besimtarin në jetën e kësaj bote para se të hyjë në xhenetin e ahiretit.” Ku qenka ky xhenet? Ai qenka në zemrën e besimtarit.
Allahu thotë: “Vërtet, punëdrejtët do të jenë në Xhenet, kurse fajtorët, me siguri, do të jenë në Zjarrin flakërues” Infitar 14-15. Ibn Kajjim kur sqaron këto ajete thotë: “Mos mendoni se qëllimi është vetëm për xhenetin e ahiretit dhe për zjarrin e ahiretit. Por, (kjo kënaqësi) është edhe në jetën e kësaj bote, në varr dhe kur del para Allahut. Gjithashtu, jobesimtarët do të jenë në zjarr në këtë botë (nuk gjejnë kënaqësi e prehje), në varr dhe kur dalin para Allahut.”
Allahu thotë: “Sa për ata që besojnë dhe nuk e molepsin besimin e tyre me padrejtësi (idhujtari), pikërisht atyre u takon siguria dhe ata janë të udhëzuar.” Enam 82. Nëse dëshiron siguri të plotë dhe udhëzim të plotë, në të dy botët, në varr dhe kur të dalësh para Allahut, atëherë këtë e arrin nëse e realizon besimin në mënyrën më të plotë dhe angazhohesh me punë të mira. Prej sigurisë dhe udhëzimit është lumturia e rehatia shpirtërore në jetën e kësaj bote. Nuk është qëllimi që të besimtari të mos sprovohet në jetën e kësaj bote, të mos ketë shqetësime e brenga. Jo. Qëllimi është që kur të ballafaqohet me to atëherë të ketë zemër të qetë, të dijë se si t’i pranojë ato, si t’i trajtojë ato dhe të jetë në pajtim me Caktimin e Allahut.
Ibn Hazmi rahimehullah ka thënë: “Në jetën e kësaj bote, prej kur e ka krijuar Allahu e deri në fund, nuk ka asnjë person që e sheh të mirë brengën e pikëllimin (e që nuk dëshiron ta largojë prej vetes). Kjo zuri vend tek unë dhe Allahu ma ndriçoi mendjen me këtë thesar dhe hulumtova lidhur me rrugën e cila realisht çon në largimin e tyre nga vetja, e që është objektiv i të gjitha krijesave. Nuk e gjeta askund tjetër veçse duke iu drejtuar Allahut duke punuar për botën tjetër.” Pastaj përmend përpjekjet e ndryshme të njerëzve në arritjen e këtij synimi dhe thotë: “Arrita në përfundimin se të punosh për botën tjetër, kjo gjë është e pastër, pa asnjë të metë, nuk ka diçka në të që e njollos atë dhe është diçka që realisht e largon brengën dhe pikëllimin. Arrita në përfundim gjithashtu se ai që punon për ahiret (angazhohet me vepra të mira) edhe nëse sprovohet me diçka të papëlqyer nuk i kushton vëmendje fare, përkundrazi, gëzohet sepse shpresa e tij për atë që synon tek Allahu e ndihmon të vazhdojë më tej (e të mos ndalet), atij edhe nëse i del ndonjë pengesë në rrugë nuk i kushton vëmendje, sepse e di se nuk do të merret në llogari nëse dikush e ka penguar, gjithashtu nuk i kushton vëmendje lodhjes e rraskapitjes duke punuar për ahiret, përkundrazi, me lodhjen e tij përjeton gëzim, kështu që ky person është në lumturi pas lumturie…”
Ibn Tejmije rahimehullah thotë: “Njeriu është i përbërë nga zemra e shpirti dhe nuk ka mundësi të jetë i mirë veçse përmes Allahut, nuk ka mundësi të qetësohet në jetën e kësaj bote veçse me përmendjen e Tij. Ai vazhdimisht përpiqet (angazhohet të arrijë tek Ai) dhe pa dyshim se do ta takojë Atë… Nuk ka diçka ku njeriu mund të gjejë rehati shpirtërore e kënaqësi veçse në kthimin tek Allahu… Kur njeriu adhuron dikë tjetër përveç Allahut, edhe nëse e do atë dhe është i lidhur me të dhe gjatë adhurimit ndjen kënaqësi, kjo e dëmton atë shumë, më shumë sesa nëse konsumon ushqim e pije të helmuara. Sheh njerëz zullumqarë, që bëjnë mëkate të mëdha e trazira të mëdha nëpër tokë, edhe ata kërkojnë gjëra me të cilat relaksohen e gëzohen, qoftë duke i dëgjuar, shikuar, apo nuhatur, apo ngrënë e pirë, por megjithatë, edhe nëse i arrijnë këto, zemrat e tyre nuk janë të qeta. Kjo sa i përket arritjes së kënaqësisë, e ku është ajo se tek ta ekziston frika e madhe ndaj armiqve të tyre? Kështu që, ata janë njerëz që frikësohen më së shumti, dhe për të tillët nuk ka jetë të qetë. Ndërsa, besimtari, qoftë nëse ka mundësi t’i arrijë këto gjëra (me të cilat kënaqet) apo nuk ka mundësi t’i arrijë të gjitha, ai vazhdimisht qëndron në kënaqësi shpirtërore, sepse me vete ka besimin dhe punët e mira, të cilat i garantojnë rehati dhe jetë të mirë shpirtërore. Kjo është një gjë e provuar, që shihet nga çdokush, mirëpo njerëzit gabojnë kur shohin vetëm nga ana e jashtme te jobesimtarët apo mëkatarët (mashtrohen me kënaqësitë e anës së jashtme tek ta) e të cilët nuk e kanë shijuar atë që e shijojnë besimtarët të cilët janë të bindur ndaj Allahut.”
Autori thotë: “Shkaku është i qartë: sepse besimtarët që besojnë në Allahun me besim të saktë, besim ky i cili i nxit ata të shtojnë punët e mira dhe ua përmirëson zemrat, moralet, këtë botë dhe botën tjetër, posedojnë baza e themele me të cilët pranojnë dhe ballafaqohen siç duhet me çdo gjë që u shfaqet në jetën e kësaj bote prej shkaqeve të gëzimit e lumturisë (dinë se si t’i trajtojnë ato) dhe shkaqeve të ankthit e shqetësimit dhe brengave e pikëllimit.”
Kur këto gjëra (pikëllimi, brenga e shqetësimi) janë prezentë te njeriu atëherë prej tij largohet lumturia e qetësia shpirtërore. Në këtë pjesë, autori jep shenjë se besimi në Allahun dhe vepra e mirë janë baza e lumturisë në jetën e kësaj bote dhe burimi prej ku buron lumturia, dhe se besimtarët e vërtetë janë ata të cilët përfitojnë më së shumti prej kësaj dhe dinë se si të ballafaqohen me problemet e jetës së kësaj bote (qofshin gjëra që janë në favor të tyre apo kundër tyre), sepse ata shikojnë përmes argumenteve që përmenden në Kuran e sunet dhe dijen e marrin prej Shpalljes së Allahut, ata e dinë se jeta e kësaj bote ashtu siç ka gëzime e lumturi gjithashtu ka gjëra që e prishin rehatinë, se në të ka kënaqësi dhe dhimbje, ka shëndet dhe sëmundje, ka pasuri dhe varfëri etj. Me të gjitha këto përballen ashtu siç udhëzon Kurani e suneti.
Përktheu: Hoxhë Petrit Perçuku – Transkriptim.
