Dyshimi i tetë: “Miqtë e Allahut nuk do të kenë arsye për t’u frikësuar”
Autori thotë: “Nëse të thotë: “Pa dyshim, miqtë e Allahut nuk do të kenë arsye për t’u frikësuar dhe as për t’u dëshpëruar”. Junus 62. Thuaji: “Kjo është e vërtetë. Mirëpo, kjo nuk tregon se ata duhet të adhurohen krahas apo së bashku me Allahun. Ajo që ne mohojmë është se ata nuk duhet të adhurohen krahas apo së bashku me Allahun dhe nuk duhet të llogariten si ortakë me Atë në lutjet e adhurimet tona. E kemi obligim edhe ti edhe ne t’i duam evliatë e Allahut, t’i pasojmë në rrugën e tyre dhe të pranojmë kerametet që Allahu ua jep atyre. Kerametet e evliave nuk i mohojnë përveçse ithtarët e bidateve dhe të rrugës së humbur. Feja e Allahut është e mesme, mes dy skajeve. Feja e Allahut është udhëzim në mes dy humbjeve dhe është e vërtetë në mes dy të kotave. Kur të arrish të dish se mushrikët e kohës sonë këtë gjë (besimin në raport me evliatë) e quajnë besim është shirku për të cilin ka zbritur Kurani dhe për të cilin Muhamedi salAllahu alejhi ue selem ka luftuar, atëherë dije se shirku i të parëve ka qenë më i lehtë e më i butë sesa ai i kohës sonë, për shkak të dy gjërave: E para: Mushrikët e parë kur kanë bërë shirk duke lutur engjëjt, evliatë apo idhujt, krahas Allahut, këtë e kanë bërë në mirëqenie, ndërsa kur kanë qenë në vështirësi i janë lutur Allahut, siç thotë Ai: “Kur hipin në anije, ata i luten Allahut me devotshmëri të sinqertë, por kur Ai i sjell në tokë shëndoshë e mirë, menjëherë ata i veshin Atij ortakë (në adhurim)…” Ankebut 65. Dhe: “Kur juve ju godet fatkeqësia në det, ata që ju i adhuronit në vend të Atij, zhduken. Por, pasi Ai ju shpëton në tokë, ju i ktheni shpinën. Njeriu është mosmirënjohës” Isra 67. Dhe: “Thuaj: “Mendoni: nëse ju godet dënimi i Allahut apo ju vjen Ora e Kiametit, a do të thërrisnit për ndihmë dikë tjetër, përveç Allahut?! Më tregoni, nëse thoni të vërtetën!” Përkundrazi! Ju do të thërrisnit vetëm Atë! Nëse do të dojë, Ai do t’ju shpëtojë nga ajo për të cilën e thërrisnit dhe ju do t’i harronit idhujt që ia shoqëronit Atij (në adhurim).” Enam 40-41. Dhe: “Kur njeriun e godet një e keqe, ai i lutet Zotit të vet, duke iu drejtuar me pendesë. E kur atij i vjen një e mirë prej Zotit, ai harron se për çfarë ishte duke u lutur më parë dhe sajon zota të tjerë të barabartë me Allahun, për t’i larguar të tjerët nga rruga e Tij. Thuaj (o Muhamed): “Kënaqu pak me mosbesimin tënd! Ti, me siguri, do të jesh nga banorët e zjarrit!” Zumer 8. Dhe: “Kur ata i mbulon vala si pëlhurë, e thërrasin Allahun me devotshmëri të çiltër. Por sapo Ai i shpëton, duke i kthyer ata në tokë, një pjesë e tyre lëkunden (ndërmjet besimit dhe mosbesimit)” Lukman 32. Ai që arrin ta kuptojë këtë çështje të cilën Allahu e ka sqaruar mirë në Librin e Tij, që është se mushrikët të cilët i ka luftuar Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem kur kanë qenë në mirëqenie kanë lutur edhe Allahun edhe të tjerët, mirëpo në vështirësi kanë lutur vetëm Allahun të Vetëm dhe kanë harruar zotat e tyre, atëherë i bëhet e qartë dallimi mes shirkut të sotshëm dhe të idhujtarëve të parë (të kohës para islamit). Por, ku ta gjejmë atë njeri zemra e të cilit e kupton këtë me kuptim të thellë?! E dyta: Idhujtarët e parë krahas Allahut kanë lutur njerëzit të cilët janë (me pozitë) afër Atij (kështu kanë besuar), ose një Pejgamber, ose një evlia, ose engjëjt, ose gurët e drunjtë të cilët i binden Allahut, ndërsa idhujtarët e kohës sonë lusin njerëz që janë më mëkatarët, më të këqijtë, madje vetë ata që ua bëjnë ato lutje kanë treguar se ata kanë lloje të ndryshme të mëkateve, siç është: imoraliteti, vjedhja, braktisja e namazit etj. E shirku i atij që ka këtë lloj besimi për një njeri të mirë, apo për dikë që nuk bën mëkat siç është guri e druri, është më i lehtë e më i butë sesa i atij që atë besim e ka për një person të cilin e sheh me sytë e tij duke i bërë mëkat Allahut. Kjo është një gjë e dëshmuar dhe e njohur.”
-“miqtë e Allahut nuk do të kenë arsye për t’u frikësuar dhe as për t’u dëshpëruar” – nuk do të ketë frikë për ta e as dëshpërim, as në këtë dunja e as në ahiret se çfarë i pret. Dhe thotë: “(Të tillë janë) ata që besojnë dhe që (i) frikësohen (Allahut)”. Pra, ai që është veli i Allahut, i cili ka realizuar arritjen e dashurisë së Allahut, këtë e ka realizuar përmes besimit dhe frikës ndaj Allahut (ka kryer urdhrat dhe është larguar prej ndalesave të Tij). Për këta Allahu ka bërë këtë nderim (nuk do të kenë frikë as dëshpërim). Evliatë e Allahut kanë pozitë të veçantë tek Allahu dhe te besimtarët, të cilët e arritën atë me besim dhe devotshmëri. Dhe Allahu thotë pas këtyre ajeteve: “Ata i pret lajmi i mirë në këtë jetë dhe në tjetrën.” Ai që beson Allahun dhe e ka frikë Atë në çdo pjesë të jetës, lëvizje e fjalë, atëherë atij do t’i takojë lajmi i mirë në këtë jetë dhe tjetrën. E nuk përmend se ata duhet t’i adhurojmë apo duhet t’i lusim në vend të Tij. Madje, në shumë ajete Allahu ka përmendur: “Thuaj: “A mos vallë, ju zgjidhni për mbrojtës në vend të Tij, ata që nuk mund t’i sjellin vetes as dobi, as dëm?” Rad 16.
Me këtë ajet gjithmonë argumentohen ata që adhurojnë dikë tjetër përveç Allahut, se përderisa filani është veli i Allahut (i dashur i Tij), atëherë i takojnë disa gjëra që nuk u takojnë të tjerëve (ka pozitë më të veçantë). Andaj, duke qenë i tillë- sipas tyre- u lejohet ta marrin për ndërmjetës mes tyre dhe Allahut, ta lusin, apo të kërkojnë strehë e mbrojtje tek ai, apo të kërkojnë të ndërmjetësojë për ta tek Allahu.
Njësuesi i Allahut përballë këtij dyshimi: Nuk duhet nxitojë e të thotë: “Kush të tha se filani është veli i Allahut? Ai nuk është veli”, ngase pastaj ai do t’ia sjellë transmetimet e ngjarjet për të se filanit i ka ndodhur kjo e ajo gjë. Kjo është gabim. Por, në këtë rast, i thotë se veliu nuk adhurohet në vend të Allahut dhe se kerametet që ja ka dhënë Allahu janë për të, e jo për të tjerët (që të përfitojnë). Nuk duhet të debatojë me të se a ka qenë ai veli apo jo (kjo vjen më vonë), por fillimisht duhet t’ia shpjegojë se adhurimi duhet t’i takojë vetëm Allahut, se a e meriton ai person adhurimin dhe se a lejohet t’i shoqërohet Allahut në adhurim. Me këtë tregon mendjemprehtësinë e tij, duke mos arritur pala tjetër që ta largojë prej pikës (kulminante) së debatit.
-“t’i pasojmë në rrugën e tyre” – Të gjithë e kemi obligim t’i duam evliatë e Allahut, në përgjithësi dhe në veçanti (nëse e dimë se dikush është prej besimtarëve të mirë që e ka frikë Allahun atëherë e kemi obligim ta duam). Ata arritën të jenë evlia të Allahut duke pasuar rrugën e Muhamedit salAllahu alejhi ue selem, për këtë edhe ne i ndjekim në atë rrugë përmes së cilët janë bërë evlia (të dashur të Allahut). Ibën Tejmije ka thënë: “Arsyeja dhe shkaku se pse Allahu u ka dhënë evliave keramete është besimi dhe devotshmëria e tyre. Mirëpo, nëse dikush bën diçka që është jashtë të zakonshmes e që arsyeja e saj është mohimi apo mëkatimi, atëherë këto i bëjnë armiqtë e Allahut, e jo evliatë e Tij. Nëse dikujt nuk i ndodhin ato gjëra të jashtëzakonshme ngaqë falet shumë, apo lexon shumë Kuran, apo bën dhikër, apo falet natën, apo lutet, por i ndodhin për shkak të shirkut që bën, siç është lutja ndaj të vdekurit apo ndaj dikujt që nuk është i pranishëm, apo i ndodhin për shkak të mëkatimit që bën dhe ngrënies së gjërave të ndaluara, siç janë gjarpërinjtë, grerëzat, brumbujt, apo pirja e gjakut dhe të tjera gjëra të papastra, apo i ndodhin për shkak se bën muzikë e kërcen me të, sidomos këtë e bën me gra të huaja, madje disave prej tyre ato gjëra të jashtëzakonshme u ndodhin për këto arsye e u pakësohen kur dëgjojnë Kuranin, u forcohen kur dëgjojnë mjetet muzikore, kështu që i tilli kërcen me muzikë tërë natën e kur hyn koha e namazit falet ulur apo e fal (shpejt) sikurse gjeli që ha ushqimin e tij. Ky e urren dëgjimin e Kuranit dhe ikë prej tij. Kështu që nuk e shijon atë, nuk ndjen kënaqësi kur e dëgjon dhe do që të dëgjojë fërshëllimat, rrahjet e duarve e aplauzet, këtu e arrin gjendjen e mirë shpirtërore. Kjo është gjendje e shejtanëve (me to nuk llogaritet se është evlia).” Ibën Kajimi ka thënë: “Kerametet e evliave ndodhin, me shkakun që të tregohet se Allahu i ngritë disa prej robërve të Tij të devotshëm, apo për shkak se do t’iu bëjë mirë Islamit dhe muslimanëve. Ato janë gjendje të jashtëzakonshme që i dërgon i Gjithmëshirshmi (Allahu), e arsyeja pse vijnë ato është ndjekja e rrugës së Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem, kurse rezultati i tyre është triumfi i së vërtetës dhe asgjësimi i së kotës. Kurse, gjendjet e jashtëzakonshme që vijnë prej shejtanit janë në të kundërtën e kësaj, në shkak edhe në rezultat.”
-“Kerametet e evliave nuk i mohojnë përveçse ithtarët e bidateve dhe të rrugës së humbur” – Havarixhtë dhe mutezilitë.
-“Feja e Allahut është e mesme, mes dy skajeve” – Islami është në mes atyre që e teprojnë (të krishterët) dhe atyre që janë neglizhentë (hebrenjtë). Ehli suneti është në mes grupacioneve dhe sekteve (mes havarixhve dhe murxhiave, që janë dy ekstreme të kundërta), janë në mes atyre që i përngjasojnë cilësitë e Allahut me cilësitë e krijesave dhe atyre që i mohojnë ato, dhe janë mes grupeve që kanë pasur mospajtime në çështjet e besimit, apo të emrave e cilësive të Allahut, apo në gjykimet për të tjerët, apo në besimin rreth sahabëve dhe nënave të besimtarëve, apo gjendjes se si duhet të jetë besimtari në kohë fitnesh etj.
Sa i përket çështjes së evliave, ka prej njerëzve që e kanë tepruar dhe tejkaluar kufijtë në raport me ta, saqë u kanë dhënë kompetenca dhe veçori të uluhijes, se meritojnë të adhurohen në vend të Allahut, madje disa kanë thënë se ata kanë hise në rububije (në zotërimin e drejtimin e universit). Ndërsa ka prej njerëzve që janë neglizhentë dhe mohojnë kerametet e evliave, kjo për shkak siç thonë se nëse besojmë se ata kanë keramete atëherë njerëzit nuk do ta kenë të qartë e nuk do të bëjnë dallim mes dëshmive e mrekullive të Pejgamberëve dhe kerameteve të evliave. Kurse, ehli suneti pohojnë kerametet e Allahut ndaj evliave dhe se ata janë të nderuar; ata nuk e teprojnë duke iu dhënë cilësi hyjnore e kompetenca që i takojnë vetëm Allahut. Pra, ehli suneti qëndrojnë në mes të dy ekstremeve. Evliatë e Allahut e adhurojnë Allahun, mirëpo nuk lejohet të adhurohen krahas Tij. Atyre u vjen rrizku prej Allahut, mirëpo nuk kanë mundësi ta furnizojnë dikë. Ata e lusin Allahun ditë e natë, me frikë e shpresë dhe me përulje ndaj Tij. Ata i thërrasin njerëzit ta duan e ta njësojnë Allahun dhe ta ndihmojnë fenë e Tij.
Autori na sqaron se shirku i mushrikëve të sotshëm është më i keq sesa shirku i të parëve, kjo në dy gjëra. Shirkun që e bëjnë sot e quajnë besim, apo besimi i madh, qëllimi është se kanë një lloj besimi rreth evliave dhe kerameteve të cilat ua ka dhënë Allahu. Për këtë besim Allahu ka treguar në Kuran se është vetë shirku për të cilin e ka zbritur Kuranin dhe është shirku për të cilin ka luftuar Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem. Ky besim është se pasi njerëzit vdesin kanë mundësi të veprojnë në kozmos, të drejtojnë disa çështje në univers, shpirtrat e tyre kanë mundësi të shëtisin nëpër kozmos, në tokë, në ajër, në qiell, në univers, dhe kështu kanë mundësi të dëgjojnë lutjet e atyre që u drejtohen apo t’iu përgjigjen kërkesave të tyre, apo kanë mundësi që nëse i lusin ata kanë mundësi që lutjet e tyre t’i drejtojnë tek Allahu dhe Ai nuk ua refuzon kërkesën e tyre. Madje, përmendin kerametet e evliave dhe mbi to e bazojnë këtë besim.
Gjëja e parë ishte se ka dallim mes gjendjes së mushrikëve të sotshëm dhe të mushrikëve të parë. Mushrikët e parë i kanë shoqëruar Allahut të tjerë në adhurim kur kanë qenë vetëm në mirëqenie, ndërsa në vështirësi e kanë ditur se askush nuk mund t’i shpëtojë përveç Allahut, i janë lutur direkt, pa ndërmjetësues (që të mos humbasin kohë, të mos vonohen), me sinqeritet, siç sollëm ajetet më lartë. Ndërsa, mushrikët e sotshëm kur goditen nga e keqja, kur janë në vështirësi e fatkeqësi, nuk e lusin Allahun, por u drejtohen atyre që lusin në vend të Tij. Kjo tregon se shirku i këtyre është më i madh sesa i të parëve, ngase i bëjnë shirk Allahut edhe në vështirësi edhe në mirëqenie. Dikush mund të thotë: “Si ka mundësi që shirku i tyre të jetë më i madh sesa shirku i të parëve, sepse ata bëjnë namaz, japin zekat dhe e agjërojnë Ramazanin?!” Atëherë themi: Baza është teuhidi. Të gjitha adhurimet pa teuhid nuk bëjnë dobi. Ata nuk i pranohen tek Allahu. Nëse dikush falet shumë, kjo nuk i bën dobi nëse nuk ka abdes, ngjashëm është kur bën adhurime por nuk ka teuhid, apo i përzien me shirk, ato nuk i pranohen. Allahu është i Vetmi i Cili meriton adhurimin dhe meriton që lutjet tona t’ia drejtojmë vetëm Atij me sinqeritet. Allahu thotë: “…kush shpreson takimin me Zotin e vet, le të bëjë vepra të mira dhe të mos i shoqërojë askënd në adhurim Zotit të vet!” Kehf 110. Dhe ka thënë në një hadith kudsij: “Ai që vepron një vepër (adhurim) dhe në të më shoqëron dikë tjetër, atëherë Unë e braktisi atë dhe shirkun e tij.” E si është gjendja kur njeriu me veprën e tij në origjinë ka për qëllim dikë tjetër, i drejtohet me adhurim, e lutë, zotohet për të, therë kurban për të, i kërkon ndihmë e mbrojtje etj.?!
-“ose (kanë lutur) një Pejgamber” – Musën, Isën, Pejgamberët e bëni Israilëve, apo Ibrahimin.
-“ose një evlia” – Latin (kjo te arabët).
-“ose gurët e drunjtë të cilët i binden Allahut”- në realitet kanë lutur gjëra të cilat vetë i bëjnë tesbih Allahut.
-“idhujtarët e kohës sonë lusin njerëz që janë më mëkatarët, më të këqijtë” – Por, pse vazhdojnë t’i lusin edhe pse e kanë ditur se janë të tillë? Kjo ngaqë ata vetë kanë pretenduar për vetët e tyre se detyrimet e ndalesat e Allahut kanë rënë prej tyre, nuk i kanë obligim, ose sepse ato mëkate të mëdha i kanë bërë për shkak të çmendurisë së tyre, ose sepse kanë qenë kundërshtarë të hapur të fesë, kryeneçë, fasikë, apo dhe jobesimtarë. Pastaj ka prej njerëzve që kur i drejtohet filan veliut të vdekur, ai mendon se po e lut atë dhe se është i varrosur aty, por në realitet është varrosur dikush tjetër, apo askush, apo ndonjë kafshë, apo ndonjë jomusliman. Këtë lloj të shirkut nuk e hasim te idhujtarët e xhahiljetit e as të kohës së Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem. Andaj, shirku i njerëzve të sotshëm është më i shëmtuar.
Hoxhë Lulzim Perçuku – Transkriptim – Keshfu Shubuhat.
