Surja Asr
وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍإِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ
Allahu thotë:
Për kohën! Me të vërtetë, njeriu është në humbje, përveç atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, i këshillojnë njëri-tjetrit të vërtetën e i këshillojnë njëri-tjetrit durimin.
“ وَالْعَصْرِ– Për (pasha) kohën” – Allahu betohet në kohën. Disa dijetarë kanë thënë se qëllimi me “asr” është fundi i ditës, ngase është pjesa më e mirë e ditës, andaj dhe namazi i ikindisë quhet “salatul asr – namazi i asrit”, të cilin dhe e ka quajtur Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem “namazi më i vlefshëm/mirë” në hadithin te Buhariu dhe Muslimi.
Ndërsa, mendimi i dijetarëve të tjerë është se me asr është për qëllim vetë koha. Ky është mendimi më i saktë. Dhe Allahu betohet në kohën ngase në të ndodhin ndryshime të gjendjeve, rrotullohen çështjet, Ai ndërron mes njerëzve gjendjet e tyre.
Asr është koha në të cilën jetojnë krijesat. Nganjëherë në të ka mirëqenie e nganjëherë vështirësi, herë luftë e herë paqe, herë shëndet e herë sëmundje, nganjëherë njeriu vepron vepra të mira e nganjëherë të këqija etj.
Allahu betohet në kohën ngase njeriut nuk i është dhënë gjë më e vlefshme sesa ajo. Përmes saj e adhuron Allahun dhe arrin xhenetin- shpërblimin e Tij. Allahu kur betohet në kohën, tregon se pse po e bën këtë, pra “Më të vërtetë njeriu është në humbje”.
“إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ – Me të vërtetë, njeriu është në humbje” – Insan është në formë të përgjithshme, duke përfshirë të gjithë llojin njerëzor, të gjithë njerëzit. Allahu sjell një betim në kohën për të treguar gjendjen e njeriut si krijesë, se ai është në humbje. Khusr- është humbja apo mangësia. Njeriu vazhdimisht është në humbje dhe mangësi, në këtë botë dhe tjetrën, përveç atij të cilin e përjashton Allahu në ajetin vijues:
“ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ – përveç atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, i këshillojnë njëri-tjetrit të vërtetën e i këshillojnë njëri-tjetrit durimin”. Nuk thotë “i humbur”, por thotë: “në humbje“, pra duke treguar se është i zhytur thellë në humbje, humbja e ka përfshirë atë në të gjitha anët. Prej kësaj humbje përjashtohen ata të cilët i përshkruan me këto katër cilësi:
- ata që kanë besuar,
- që kanë bërë vepra të mira,
- që këshillojnë njëri-tjetrin të vërtetën,
- që këshilloj njëri-tjetrin për durim.
Cilësia e parë: Besimi i bindur, i papërzier me dyshim apo mëdyshje (në gjashtë shtyllat e imanit).
Cilësia e dytë: Bërja e veprave të mira (si: namazi, zekati, agjërimi, haxhi, respektimi i prindërve, mbajtja e lidhjeve farefisnore dhe vepra të tjera të pakufizuara. Vepra e mirë ka dy kushte: të jetë e sinqertë (për Allahun) dhe të jetë sipas sunetit.
Cilësia e tretë: Këshillimi për të vërtetën, për përmbajtje ndaj asaj, e cila është feja e Allahut.
Cilësia e katërt: Këshillimi për durim. Kjo ngase tri gjërat e para kërkojnë durim. Thirrja në fenë e Allahut kërkon durim të madh.
Imam Shafiu rahimehullah ka thënë: “Po të mos zbriste Allahu argument tjetër, për robërit e Tij, përveç kësaj sureje, do t’iu mjaftonte atyre (si këshillë dhe nxitje për ato katër gjëra).” Nuk është qëllimi se kjo sure do t’ju mjaftonte për të gjithë sheriatin e Allahut, por do t’ju mjaftonte për këto katër gjëra.
Hoxhë Lulzim Perçuku – Transkriptim – Derset e tefsirit.
