Surja et Taarik – Komentim
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
وَٱلسَّمَآءِ وَٱلطَّارِقِ وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلطَّارِقُ ٱلنَّجْمُ ٱلثَّاقِبُ إِن كُلُّ نَفْسٍۢ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌۭ فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ مِمَّ خُلِقَ خُلِقَ مِن مَّآءٍۢ دَافِقٍۢ يَخْرُجُ مِنۢ بَيْنِ ٱلصُّلْبِ وَٱلتَّرَآئِبِ إِنَّهُۥ عَلَىٰ رَجْعِهِۦ لَقَادِرٌۭ يَوْمَ تُبْلَى ٱلسَّرَآئِرُ فَمَا لَهُۥ مِن قُوَّةٍۢ وَلَا نَاصِرٍۢ وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجْعِ وَٱلْأَرْضِ ذَاتِ ٱلصَّدْعِ إِنَّهُۥ لَقَوْلٌۭ فَصْلٌۭ وَمَا هُوَ بِٱلْهَزْلِ إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًۭا وَأَكِيدُ كَيْدًۭا فَمَهِّلِ ٱلْكَٰفِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًۢا.
- Për qiellin dhe për vizitorin e natës!
- E kush mund të ta shpjegojë ty se ç’është vizitori i natës?
- Ai është ylli që shpon terrin.
- Për çdo njeri ka mbikëqyrës.
- Le të meditojë njeriu se prej çfarë është krijuar:
- është krijuar prej një lëngu që hidhet
- e që del ndërmjet shtyllës kurrizore dhe brinjëve.
- Me të vërtetë, Ai është i Fuqishëm për ta kthyer (në jetë) atë
- ditën, kur do të zbulohen të fshehtat,
- kur njeriu nuk do të ketë as fuqi, as ndihmës.
- Për qiellin që kthehet pareshtur
- dhe për Tokën që plasaritet,
- që kjo është një Fjalë ndarëse,
- dhe nuk është aspak shaka!
- Në të vërtetë, ata ngrenë kurthe,
- por dhe Unë ua pres me kurth.
- Prandaj, jepu pak afat jobesimtarëve, lëri të qetë edhe për pak.
-“ وَٱلسَّمَآءِ وَٱلطَّارِقِ – Për qiellin dhe për yllin shpues!”– Fillon me betime. Allahu betohet në çfarëdo Ai prej krijesave të Tij (e njeriut kjo nuk i lejohet). Me këtë Ai shfaq madhështinë e Tij. Fjala “sema” – në arabisht quhet çdo gjë që është lart njeriut, dhe qëllimi këtu është: çdo gjë që është ndërmjet njeriut dhe qiejve. Me këtë betim përfshin shtatë palë qiej dhe çdo gjë që është mes tokës dhe qiejve. Ndërsa, “طَّارِق – taarik” është ylli shpues, quhet kështu sepse me dritën e tij shpuan errësirën.
-“ وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلطَّارِقُ – E kush mund të ta shpjegojë ty se ç’është vizitori i natës?”
-“ ٱلنَّجْمُ ٱلثَّاقِبُ – Ai është ylli që shpon terrin.” – Me “en nexhm” ose është për qëllim një yll shpues apo të gjitha yjet (ngase të gjithë ata ndriçojnë, shpojnë errësirën). Sidoqoftë, këto yje të vendosura në qiell tregojnë për përsosmërinë e fuqisë së Allahut.
-“ إِن كُلُّ نَفْسٍۢ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌۭ – Nuk ka asnjë shpirt (njeri) veçse ai ka një mbikëqyrës.”- Ka një engjëll që shkruan çdo gjë që bën prej veprave, qofshin të mira apo të këqija, dhe i ruan ato; shkruan çdo gjë, qoftë vepër, fjalë apo veprim, apo fjalë dhe vepër e zemrës (çdo gjë që e mendon/thotë me zemër dhe e bën me zemër). Pastaj njeriu këtë do ta gjejë të shkruar në libër i cili do të hapet para tij (në Ditën e Gjykimit).
-“ فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ مِمَّ خُلِقَ – Le të meditojë njeriu se prej çfarë është krijuar”- të mendojë thellësisht, se a është krijuar prej hekuri, apo çeliku, apo ndonjë gjëje të fortë etj.
-“ خُلِقَ مِن مَّآءٍۢ دَافِقٍۢ – është krijuar prej një lëngu që hidhet”- qëllimi është për spermën (lëngu i mashkullit). Edhe pse njeriu është krijuar prej këtij lëngu (të dobët, të paktë), është e çuditshme se si tregohet mendjemadh dhe e kundërshton Allahun.
-“ يَخْرُجُ مِنۢ بَيْنِ ٱلصُّلْبِ وَٱلتَّرَآئِبِ – e që del ndërmjet shtyllës kurrizore dhe brinjëve” – Vendi prej nga del është i thellë.
-“ إِنَّهُۥ عَلَىٰ رَجْعِهِۦ لَقَادِرٌۭ – Me të vërtetë, Ai është i Fuqishëm për ta kthyer (në jetë) atë”– Ai i Cili është i fuqishëm të krijojë njeriun prej këtij lëngu që hidhet, gjithashtu është i fuqishëm ta kthejë, ta ringjallë atë. Përderisa Allahu na ka krijuar prej “hiçit” atëherë për Atë është shumë më e lehtë të na kthejë e ringjallë.
-“ يَوْمَ تُبْلَى ٱلسَّرَآئِرُ – ditën, kur do të zbulohen të fshehtat” – Të shfaqen gjërat që kanë qenë në zemër, sepse llogaria në Ditën e Gjykimit do të bëhet në bazë të asaj që ka qenë në zemra (me çfarë qëllimi janë bërë veprat), ndërsa në këtë dunja llogaria është në bazë të veprave të jashtme. Andaj, njeriu e ka për obligim t’iu kushtojë (edhe) më shumë kujdes veprave të zemrës sesa veprave të jashtme (të gjymtyrëve), sepse veprat e gjymtyrëve janë shenjë e jashtme, kurse veprat e zemrës janë boshti rreth të cilave vërtiten veprat e jashtme (janë baza). Kur besimi vendoset thellë në zemrën e njeriut, e nxitë dhe e shtynë të veprojë vepra të mira. Prandaj, duhet të kujdesemi për veprat e zemrës, për besimin që kemi në zemër, kah po e drejtojmë zemrën, a po e pastrojmë atë prej njollave të shirkut, bidatit e mëkateve, prej urrejtjes, zilisë e armiqësisë ndaj muslimanëve dhe të tjera.
-“ فَمَا لَهُۥ مِن قُوَّةٍۢ وَلَا نَاصِرٍۢ – kur njeriu nuk do të ketë as fuqi, as ndihmës.” – Nuk do të ketë fuqi të veten e as të jashtme (të vijë ta ndihmojë dikush), nuk do të ketë forcë të largojë dënimin e Allahut, as ndihmues ta ndihmojë dhe mbrojë nga kjo.
-“ وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجْعِ – Për qiellin që kthehet pareshtur” – Allahu prapë betohet në qiell, sikur në fillim të sures. Pse Allahu betohet dy herë për qiellin në këtë sure, një herë në fillim dhe herën tjetër në mesin e sures? Lidhja mes kësaj: në fillim betohet në qiellin dhe në yllin (apo në yjet) shpues me të cilët godet shejtanët (të cilët duan të dëgjojnë vjedhurazi nga ajo se çfarë u shpallet engjëjve, e pastaj atë informatë ua bartin fallxhorëve të cilët e përziejnë me njëqind gënjeshtra, dhe në këtë mënyrë pastaj njerëzit mendojnë se ata dinë se çfarë ndodhë në të ardhmen), duke na dhënë shenjë se Allahu e ka ruajtur Kuranin, Shpalljen e Tij, gjatë zbritjes (duke mos pasur mundësi të ndërhyjnë shejtanët në të), pastaj në mes të sures betohet në qiellin se ky Kuran është Fjalë ndarëse.
“ٱلرَّجْعِ – që kthehet” d.m.th. qielli sjellë shiun, shiu bie në tokë, avullohet (dhe të tjera gjatë procesit), ngjallet toka e vdekur. Allahu na tregon se ashtu siç shiu është jetë për tokën, edhe ky Kuran është jetë për zemrën e njeriut.
-“ وَٱلْأَرْضِ ذَاتِ ٱلصَّدْعِ – dhe për Tokën që plasaritet” – çahet e plasaritet nga mbirja e dalja e bimëve, prej shiut që bie dalin bimët e ndryshme.
-“ إِنَّهُۥ لَقَوْلٌۭ فَصْلٌۭ – që kjo është një Fjalë ndarëse”- Kurani është Fjalë e Allahut. E ndan të vërtetën prej të pavërtetës, ndan të devotshmit prej mëkatarëve etj. Allahu ka folur me Kuran, pastaj ia ka shpallur këtë Fjalë të Tij Xhibrilit, pastaj Xhibrili ka zbritur me të te Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem i cili ka dëgjuar fjalët e tij.
-“ وَمَا هُوَ بِٱلْهَزْلِ – dhe nuk është aspak shaka!”- Por është Fjalë ndarëse, ngase është prej Allahut, është i vërtetë, të gjitha lajmet, dispozitat, ligjet e tij janë të vërteta e të drejta. Ai që e lexon Kuranin fiton shpërblime, dhe nëse e lexon vazhdimisht kurrë nuk lodhet. Nëse e lexon me meditim, Allahu ia hap atij të kuptuarit. Ndërsa, librat e tjerë nuk janë të tillë. Sa herë që i lexon ato, do të lodhet dhe fillon të mos i pëlqejë. Me Librin e Allahut nuk ndodh kështu, ngase ai nuk është “hezl – shaka, tallje”. Sa më shumë që lexon Kuran dhe mediton rreth kuptimeve të tij thellësisht, çdo herë do të gjejë kuptime të reja.
-“ إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًۭا – Në të vërtetë, ata ngrenë kurthe” – Ata janë jobesimtarët, përgenjështruesit e Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem, ata ngrehin kurthe të mëdha kundër tij dhe kundër besimtarëve.
-“ وَأَكِيدُ كَيْدًۭا – por dhe Unë ua pres me kurth”.
-“ فَمَهِّلِ ٱلْكَٰفِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًۢا– Prandaj, jepu pak afat jobesimtarëve, lëri të qetë edhe për pak” – Ky ka qenë kërcënim i madh prej Allahut ndaj kurejshëve, dhe njëkohësisht ka qenë ngushëllim ndaj Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem, Allahu i ka premtuar atij triumf e fitore. Kështu dhe ka ndodhur. Ai salAllahu alejhi ue selem ka dal prej Mekës për në Medine dhe pastaj (diku pas 8 viteve) është kthyer në Meke si triumfues, fitues dhe çlirues.
Hoxhë Lulzim Perçuku – Transkriptim.
